Het gebruik van een Bouw Informatie Model (BIM) is al jaren sterk in opkomst. Aangejaagd door opdrachtgevers die meer inzicht in hun projecten willen en opdrachtnemers die invulling geven aan die behoefte, de vele potentiële voordelen willen benutten en internationale concurrentie. Hoewel de bouwsector nog steeds voorop loopt, is de GWW-markt met een inhaalslag bezig, onder andere aangejaagd door nieuwe contractvormen en verbeteringen in open BIM-standaarden. Dat zijn belangrijke middelen voor de interoperabiliteit en integratie van het bouwproces.
Nederlandse belangenorganisaties en bedrijven zijn al decennia betrokken bij het ontwikkelen van BIM en de daarbij benodigde uitwisselingsstandaarden. Waaronder de Bouw Informatie Raad (BIR), Bouwend Nederland en grote opdrachtgevers als het Rijksvastgoedbedrijf, Rijkswaterstaat en Prorail. De BIR heeft zelfs als missie het implementeren van BIM in de bouw en infrasector te versnellen. Volgens clustertrekker Dik Spekkink zit Nederland in de kopgroep met betrekking tot het BIM-gebruik binnen Europa, zeker als het gaat om BIM in de infrasector. Die opinie publiceerde Cobouw eind januari. Wat zijn de belangrijkste redenen voor het toenemend BIM-gebruik?
Binnen de infra worden alle afspraken tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers al decennia vastgelegd in RAW-contracten, gebaseerd op de Uniforme administratieve voorwaarden (UAV). Later zijn daar de geïntegreerde contracten (UAV-GC) bijgekomen en een combinatie van beide, onder de noemer hybride contracten. Bij geïntegreerde projecten wordt de opdrachtnemer vaak verantwoordelijk voor het ontwerp van een infrastructuurtracé of kunstwerk en soms ook voor het onderhoud ervan gedurende tientallen jaren. Die verantwoordelijkheid leidt tot de behoefte om al vanaf de ontwerpfase een integraal BIM op te zetten waarin alle betrokken partijen tijdens de hele levenscyclus van een infrastructuur de benodigde informatie kunnen raadplegen.
Een tweede reden voor het toenemend gebruik van een BIM in de infra, is de beschikbaarheid van open BIM-standaarden om alle beschikbare en geproduceerde informatie te integreren en te delen, zoals IFC en COINS. Op IFC-gebied wordt er door de belangenorganisatie BuildingSMART momenteel hard gewerkt aan de toevoeging van ontbrekende objecten voor bruggen, havens, tunnels en (spoor)wegen. Een nieuwe versie daarvan, die in 2019 wordt verwacht, gaat het gebruik van BIM in de infra een volgende impuls geven. Grote infrabouwers, zoals Heijmans, hebben BIM echter al vergaand geïntegreerd. Dat blijkt onder andere uit de BIM Award die bouwcombinatie Sas van Vreeswijk eind 2017 ontving voor de Prinses Beatrixsluis.
Last-but-not-least neemt het gebruik van BIM in de infra toe omdat de beschikbare informatie voor meer toepassingen te hergebruiken is. Net als in de utiliteit- en woningbouw zijn bijvoorbeeld alle hoeveelheden voor het grootste gedeelte automatisch uit een BIM te halen, wat calculatoren en werkvoorbereiders veel tijd bespaart. Hetzelfde geldt voor beschikbare koppelingen met software voor het maken van bestekken en onderhoudsprognoses. Wat is jullie BIM-strategie: voorop lopen met de kopgroep, in het peloton volgen, of achterblijven en misschien de boot missen?
Rob Wiegers is werkzaam als Productmanager Infra bij Brink.